Η πρώτη καταγεγραμμένη “περίπτωση” παρένθετης μητρότητας στην ιστορία του ανθρώπου μπορεί να αναζητηθεί στη Βίβλο, όπου Σάρα, μη μπορώντας να γεννήσει, πρότεινε στο σύζυγό της Αβραάμ, την υπηρέτριά τους Hagar για να τεκνοποιήσει το παιδί τους.

Παρένθετη Μητέρα είναι η γυναίκα που μένει έγκυος για λογαριασμό ενός ζευγαριού, του οποίου η γυναίκα δεν μπορεί να τεκνοποιήσει. Η παρένθετη (Υποκατάστατη) μήτρα προτίθεται να παραιτηθεί των δικαιωμάτων της μετά τη γέννηση. Η λέξη υποκατάστατο, από τη Λατινική subrŏgare (να υποκαταστήσει), σημαίνει «εξουσιοδοτημένοι να ενεργούν στη θέση του». Αυτοί που προορίζονται να γίνουν γονείς, είναι το άτομο ή ζευγάρι, που προτίθεται/νται να αναθρέψουν το παιδί μετά τη γέννησή του.

Στην παραδοσιακή παρένθετη μητρότητα (επίσης γνωστή ως η μέθοδος Straight) η παρένθετη μητέρα μένει έγκυος με το δικό της βιολογικό παιδί, αλλά με την πρόθεση του να παραιτηθεί αμέσως μετά τη γέννησή του και να ανατραφεί από άλλους, όπως το βιολογικό πατέρα του και, ενδεχομένως, τη σύζυγο ή τη σύντροφο του, είτε άνδρα είτε γυναίκα.

Δυστυχώς, ορισμένες γυναίκες δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσουν μία κύηση. Μια ποικιλία από αιτίες οφείλεται για αυτό, συμπεριλαμβανομένων αδυναμία του εμβρύου να «εμφυτευθεί» στη μήτρα, επαναλαμβανόμενες αποβολές, υστερεκτομή ή πυελική διαταραχή. Κάποιες άλλες γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως είναι επικίνδυνα υψηλή πίεση του αίματος, καρδιακή πάθηση ή ηπατική νόσο, έτσι ώστε η εγκυμοσύνη να συνεπάγεται σοβαρό κίνδυνο για την υγεία τους.

Το παιδί συλλαμβάνεται με τεχνητή γονιμοποίηση, χρησιμοποιώντας νωπό ή κατεψυγμένο σπέρμα ή γονιμοποιημένο με IUI (σπερματέγχυση), ή εξωσωματική γονιμοποίηση (in vitro γονιμοποίηση) ή ICSI που πραγματοποιούνται σε μια κλινική γονιμότητας.

Χρησιμοποιείται σπέρμα από τον άνδρα του ζευγαριού «που κάνει την ανάθεση» της εγκυμοσύνης, ή εναλλακτικά, από δότη σπέρματος. Δότης σπέρματος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παράδειγμα, αν το ζευγάρι περιλαμβάνει δύο γυναίκες ή αν στην περίπτωση της μονογονεϊκής οικογένειας (γυναίκα χωρίς σύντροφο).

Στην παρένθετη κύηση (γνωστή και ως η μέθοδος υποδοχής) η παρένθετη μητέρα μένει έγκυος μέσω εμβρυομεταφοράς, οπότε και δεν θεωρείται βιολογική μητέρα. Μπορεί να γίνει ρύθμιση ώστε να παραιτηθεί και να παραχωρήσει την ανατροφή του παιδιού στη βιολογική μητέρα ή πατέρα, ή σε ένα γονέα που είναι άσχετος με το παιδί (π.χ. διότι το παιδί είχε συλληφθεί με τη χρήση δωρεάς ωαρίων, ή δωρεά σπέρματος ή είναι το αποτέλεσμα δωρεάς εμβρύου). Η ονομασία της παρένθετης μητέρας είναι Φορέας Κύησης.

Η αλτρουιστική παρένθετη μητρότητα είναι μια κατάσταση όπου η παρένθετη δεν λαμβάνει οικονομική ανταμοιβή για την εγκυμοσύνη της ή την παραίτηση από το παιδί (αν και συνήθως όλα τα έξοδα που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και τη γέννηση, καταβάλλονται από τους μελλοντικούς γονείς όπως τα ιατρικά έξοδα, τα ενδύματα μητρότητας και άλλα συναφή έξοδα).

Στο Κέντρο Γονιμότητας Κρήτης μας προσφέρουν εκτεταμένη ψυχολογική συμβουλευτική, σχετικά με το θέμα της παρένθετης μητρότητας, που καλύπτει όλες τις πιθανές πτυχές, αρχίζοντας από τις συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, μέχρι τις εξετάσεις που πρέπει να πραγματοποιούν οι παρένθετες μητέρες καθώς και τις προτάσεις για την πλέον αρμόζουσα μέθοδο τεχνητής γονιμοποίησης για τη σύλληψη, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο.